Traumatherapie

‘De Praktijktuin’ is gespecialiseerd in het bieden van traumatherapie aan kinderen en jongeren van
4 tot 18 jaar. Dat wil zeggen: hulp bieden bij het verwerken van een schokkende ervaring en verliessituaties zoals rouwverwerking en problematiek rondom echtscheiding.

Wanneer is er sprake van Trauma?

Over het algemeen wordt aangenomen dat de ernst van traumatische symptomen gelijk staat aan de ernst van de gebeurtenis. De omvang van een ingrijpende gebeurtenis is beslist een belangrijke factor, maar is niet bepalend voor de omvang van het trauma. De weerbaarheid van het kind blijkt de belangrijkste factor.                                         

Vervelende ervaringen horen jammer genoeg bij het leven, maar gelukkig horen weerbaarheid en veerkracht er ook bij. Weerbaarheid en veerkracht geven het vermogen om jezelf te herstellen. Veerkracht is een kracht dat wij allemaal bezitten om stress en gevoelens van angst, hulpeloosheid en overweldiging te verwerken. Veerkracht kan beschreven worden als een veer die, als je hem uittrekt, weer terugspringt in zijn oorspronkelijke vorm. Trek je de veer echter te vaak uit, of zet je er teveel kracht op, zal de veerkracht op den duur verloren gaan.
Belangrijk in de opvang van kinderen is in eerste instantie het bieden van veiligheid en bescherming. Dit kun je als ouder of verzorger het beste bieden, wanneer u zelf tot rust bent gekomen. Indien u overstuur bent voelen kinderen dit haarfijn aan. Het gevolg kan zijn dat het kind voor u gaat zorgen, wat de bescherming en veiligheid niet ten goede komt. En bovendien extra belastend voor het kind kan zijn. Het is voor u dan raadzaam er met iemand over te praten.
Daarnaast is het belangrijk de dagelijkse gang van zaken door te laten gaan. Dit biedt namelijk overzicht en duidelijkheid, i.t.t. de onveilige chaos die de nare gebeurtenis teweegbracht. Met de dagelijkse gang van zaken wordt bedoeld: op reguliere tijd opstaan, naar school gaan, op reguliere tijden eten etc. Bij het weer naar school of de opvang gaan, is het belangrijk dat de leerkracht of leidster weet wat er gebeurt is. Zo kan deze uw kind opvangen, mocht dit nodig zijn.  

Tips bij traumaverwerking

- Hou zoveel mogelijk de dagelijkse routine (de dagelijkse gang van zaken) op gang
- Licht de leerkracht op school of de leidster van de opvang in over de situatie
- Voorkom dat uw kind de zorgrol overneemt
- Geef uw kind extra, positieve aandacht
- Geef uw kind voldoende rust en tijd om het verwerkingsproces op gang te brengen
- Geef uw kind voldoende de ruimte om reacties te uiten :
- Vingerverven is voor kinderen een fantastische manier om hun emoties te uiten en moeilijkheden uit te werken
- Kinderen die oud genoeg zijn om te tekenen, kunnen baat hebben het tekenen van de gebeurtenis. Het kan ze helpen hun gevoelens te ordenen en te verwerken.

Na verloop van tijd verdwijnen de meeste Posttraumatische stressreacties. Indien uw kind echter vastloopt en de Posttraumatische stressreacties aanhouden of verergeren, is het echter belangrijk dit te erkennen en deskundige hulp in te schakelen.

Voorbeelden van Posttraumatische Stress reacties

Herbeleven: Kinderen kunnen herhaaldelijk spelletjes doen waarin aspecten van trauma worden nagespeeld. Gedrag vertonen waarin gevoelens bovenkomen, alsof de gebeurtenis opnieuw beleefd wordt. Nachtmerries (zie beschrijving ’slaapproblematiek’)

Slaapproblematiek: Het kind praat in zijn slaap, heeft nachtmerries, of wordt plotseling schreeuwend of huilend wakker. Ook weer gaan bedplassen komt vaak voor.

Vermijdingsgedrag: Het kind probeert gedachten, gevoelens, gesprekken of plaatsen die aan het trauma doen denken te vermijden.  

Regressie: Soms gaan kinderen zich gedragen alsof zij een stuk jonger zijn. Zoals plots weer bang zijn in het donker, willen niet alleen gelaten worden, willen dat ouders hen aankleden, voeden etc.

Rusteloosheid: Zoals moeite met inslapen of doorslapen, irritatie of woede uitbarstingen, concentratieproblemen, overmatig alert, hyperactief.  

Psychosomatische klachten: De voortdurende aanhoudende angst of nerveuze spanning in het zenuwstelsel, uit een kind met name in lichamelijke klachten zonder medische oorzaak. Het kind heeft bijvoorbeeld aanhoudend last van buikpijn of hoofdpijn. 

Wat is SE?

Binnen De Praktijktuin wordt gebruik gemaakt van de lichaamsgerichte traumabehandelingsmethode SE (Somatic Experiencing). SE is, ontwikkeld door Dr. Peter Levine. De methode richt zich op de effecten van trauma in ons lichaam. Namelijk op trauma in ons zenuwstelsel.

Wat maakt deze aanpak uniek?

• Het is een op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde methode (vanuit de neuro- biologie)
• De therapie richt zich op het trauma in het zenuwstelsel
• Het trauma hoeft niet steeds opnieuw verteld en herbeleefd te worden
• Het sluit goed aan op de belevingswereld van uw kind
• Het wordt met goede resultaten in 12 verschillende landen toegepast

De achtergrond van SE

Indien een ingrijpende gebeurtenis plaatsvindt komt er een intense energie (o.a. epinephrine ofwel adrenaline) vrij waardoor het lichaam klaar wordt gemaakt om te overleven. Zowel mensen als dieren zijn uitgerust met dezelfde regelmechanismen om deze intense overlevingsenergie te reguleren en los te laten. Maar de mens heeft in tegenstelling tot dieren een nieuwer deel in de hersenen, namelijk de neo-cortex, waarmee zij de situatie rationeel kunnen bekijken. Dit rationele denken kan ertoe leiden dat we ons bijvoorbeeld kunnen ‘groothouden’ of door ‘de zure appel heen bijten’, en daardoor een volledige ontlading uit de weg gaan. Dit kan vervolgens leiden tot Posttraumatische Stress Reacties.

Hoe werkt SE?

De eerste stap binnen de SE therapie is het gevoel van ‘veiligheid’ opnieuw ervaren. Het ervaren van veiligheid helpt het verwerkingsproces te ondersteunen. Gewerkt wordt met o.a. interne hulpbronnen als voelen van eigen kracht, intelligentie, creativiteit etc. en externe hulpbronnen als een veilige plek, plezierige herinneringen, familie en vriendjes of vriendinnetjes. 
Een volgende belangrijke interventie is het gewaarworden van lichamelijke sensaties. Door de activatie van het zenuwstelsel omhoog te brengen (bijvoorbeeld door het spelen van een balspel), leert een kind de sensaties te herkennen en te erkennen. Een behandeldoel is vervolgens spanning in het lichaam ontladen.
Door kleine stapjes te zetten in en uit de spanning, heeft het kind het gevoel de sensaties in de hand te hebben. In plaats van opnieuw overspoelt te worden, door de intense overlevingsenergie (o.a. epinephrine ofwel adrenaline) wordt deze energie op een veilige en geleidelijke manier ontladen. Het zetten van kleine stapjes gebeurt spelenderwijs door gebruik te maken van o.a. poppenspel, rollenspel, tekenen, schilderen, knutselen of kleien.

Hierop volgende behandeldoelen betreffen: angst en shock verwerken, emotioneel herstellen en uiteindelijk de nare gebeurtenis in het verleden te plaatsen, waar het thuishoort.

Zie voor meer informatie

http://www.traumahealing.com/somatic-experiencing/art_childhood.html

http://www.traumahealing.nl/afbsen/Nieuwsbrief_SE_voorjaar_2010.pdf

Wetenschappelijke onderzoeksartikelen

http://www.traumahealing.com/research/SEtreatment_article.pdf

http://www.traumahealing.com/research/Traumatology2008.pdf

http://www.traumahealing.com/research/Traumatology2007.pdf